Co-ouderschap, wel of niet doen?

Als stellen uit elkaar gaan en ze hebben kinderen moet er voor de kinderen een omgangsregeling getroffen worden. Nog steeds wordt er het vaakst gekozen voor de 'klassieke" omgangsregeling waarbij de kinderen om het weekend en op woensdagmiddag naar - toch meestal- de vader gaan.

Het kan ook anders, en dan heet de regeling tussen gescheiden ouders vaak co-ouderschap. Het lijkt tegenwoordig wel de standaardoptie bij het uit elkaar gaan van stellen.

Maar of dat nou zo'n goed idee is? En voor wie? En wat is het nu eigenlijk echt?.

" Co-ouderschap is een omgangsregeling voor ouders die geen relatie met elkaar hebben. Vaak spreken ouders dit af na een scheiding. Co-ouders kiezen voor een gelijke verdeling van de zorgtaken en opvoedtaken voor hun kinderen. Co-ouderschap is niet in de wet geregeld. U spreekt zelf af hoe u dit doet. "

(Bron: https://www.juridischloket.nl/familie-en-relatie/ouderschap/co-ouderschap/)

Dat klinkt erg positief, samen de zorg voor de kinderen dragen, een eerlijke verdeling voor en over de kinderen, ook na de scheiding. En het kan prima werken, maar er zijn wel veel misverstanden. Hieronder vind je er een aantal: 

bij co-ouderschap zijn de kinderen precies evenveel tijd bij de ene ouder als bij de andere ouder

Nee. Niet perse. Dat hang helemaal af van hoe je het verdeelt. Soms is een 80/20 of 60/40 verdeling beter, omdat dat beter uitkomt met het werkritme van de ouders.

Bij co-ouderschap heb je geen recht op kinderalimentatie.

Nee, er is geen relatie tussen kinderalimentatie en co-ouderschap. De hoogte van kinderalimentatie hangt helemaal af van de omstandigheden.

Als de kinderen 50/50 bij beide ouders wonen betalen ze in principe beide de helft van alle kosten, en hoef je geen kinderalimentatie af te spreken.

Maar... de ex-partner met het hoogste inkomen kan een bijdrage (moeten) geven aan degene met het laagste inkomen.

De gedachtegang hierachter is dat de kinderen bij beide ouders in 'ongeveer gelijke' omstandigheden opgroeien. Dus niet bij de ene ouder de allernieuwste Wii en bij de andere ouder een videorecorder. Met de kinderalimentatie kan dit een beetje rechtgetrokken worden. Deze zal vaak lager zijn dan bij een andere omgangsregeling.

Bij co-ouderschap heb je geen recht op partneralimentatie.

Dat is ook niet waar. Co-ouderschap en partneralimentatie staan in principe los van elkaar. De zorgverdeling werkt wel door in de hoogte van de kinderalimentatie en de hoogte van de kinderalimentatie weer in de partneralimentatie. Het een sluit het ander dus niet uit. Het kan best zijn dat er partneralimentatie betaald moet worden, als er behoefte en draagkracht is.

Kinderen mogen vanaf 12 jaar zelf bepalen waar ze gaan wonen.

Dit is een grote misvatting. En het antwoord is nee. Niet. Pas als ze 18 jaar oud zijn mag dat. Kinderen mogen wel gehoord worden vanaf 12 jaar. En hun mening telt (zwaarder) mee naarmate ze ouder worden. Maar tot hun 18e bepalen de ouders waar ze wonen. Als ouders er niet uitkomen kan de zaak altijd voor de rechter gebracht worden (dan wordt een kind van ouder dan 12 dus gehoord), en ook kan een kind zelf een brief naar een rechter schrijven.

Maar ook hier zal een rechter altijd de belangen van het kind voorop stellen en goed afwegen of het werkelijk noodzakelijk is iets in de woonsituatie te veranderen. 

Een mooi voorbeeld van een reactie van een rechter vind je in het volgende artikel, waarin de rechter zijn oordeel in briefvorm naar het betreffende kind stuurt. Vanaf punt 3 "motivering" kun je de tekst vinden: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNNE:2018:3537

Bij co-ouderschap zijn de zorgtaken gelijk verdeeld over beide ouders

Ook hier weer: niet perse. Ten eerste is co-ouderschap niet meer of minder dan een ZORG verdeling. Hoe je dat inricht is aan de ouders zelf.

Je mag co-ouderschap niet weigerenJawel, dat mag wel. Bij een scheiding zul je afspraken moeten maken over de zorg voor, en de belangen van de kinderen. En daar volgt dan een omgangsregeling uit, en dat kán co-ouderschap zijn. Maar co-ouderschap hoeft niet het beste voor de kinderen te zijn. Als je er als ouders niet uitkomt kun je het via advocaten en de rechter proberen af te dwingen. Laat je hier wel goed over voorlichten.

Bij co-ouderschap krijgt de ouder waar het kind het meest woont de kinderbijslag

Ook niet waar. Volgens de SVB - de instantie die de kinderbijslag overmaakt- heb je bij scheiding beide recht op kinderbijslag.

Elke ouder een helft. Vaak wordt dat op één rekening gestort, en moeten de ouders het geld verdelen. Dit geldt in feite ook voor bijvoorbeeld de kinderopvangtoeslag.

Co-ouderschap is bij wet geregeld

Nee, ook niet. De term co-ouderschap is geen juridische term en komt niet eens in de wet voor!

Bij co-ouderschap hoef ik geen ouderschapsplan te maken

Ook niet waar. Als je getrouwd of geregistreerd partner bent is je ouderschapsplan deel van het echtscheidingsconvenant. Je hebt dan een advocaat of mediator nodig om je scheiding en het co-ouderschap te regelen bij de rechter.

Als je niet getrouwd of niet elkaars geregistreerd partner bent en wel samen gezag hebt ben je ook verplicht een ouderschapsplan op te stellen. Deze hoef je alleen niet aan de rechter voor te leggen.

Co-ouderschap is het fijnst voor de kinderen
Niet per se. Dat verschilt per kind.Als ouders goed met elkaar door een deur kunnen, maakt het kinderen meestal niet uit hoe de omgang verdeeld is. Soms willen kinderen dat beide ouders evenveel tijd hebben of maken, en dat gaat niet altijd. Sommige kinderen vinden het prima dat ze een oppas in huis hebben vanwege het werk van de ouders, andere kinderen vind dat weer vreselijk.

Sommige kinderen willen meer bij hun vader zijn, en andere weer meer bij hun moeder. Soms is een meer klassieke omgangsregeling voor de kinderen fijner, en soms is co-ouderschap 50/50 verdeeld niet haalbaar, of juist de perfecte optie. Hou de belangen van je kinderen goed voor ogen, bekijk wat voor hen het beste werkt en kijk (dan) of dat ook haalbaar is.

Bij co-ouderschap hebben we als ouders minder met elkaar te makenAbsoluut niet, het tegenovergestelde juist! Om co-ouderschap te kunnen laten slagen heb je als ouders een intensief contact nodig. Een respectvol, wederzijds positief voornemen en inzet is noodzakelijk om het te laten slagen. Je zult als ouders regelmatig contact met elkaar moeten hebben om afspraken te maken en de opvoeding van de kinderen gezamenlijk  te regelen. Want je wilt SAMEN opvoeden.

En dit is nu net wanneer het ingewikkeld wordt. Deze bovenstaande misverstanden zijn misschien zaken waar je waar je je even goed in moet verdiepen, maar de essentie van co-ouderschap is een laag dieper dan praktisch logistiek geregel.

Voor alle duidelijkheid:

Co-ouderschap betekent NIET dat de kinderen de ene week bij ouder één zijn, en de andere week bij ouder twee, en de ouders NIET met elkaar in gesprek zijn.

Als jij met je ex-partner enkel over het hoognodige communiceert, en bij 'elke vorm' van advies of overleg vindt dat je ter verantwoording wordt geroepen of onder een vergrootglas wordt gelegd als ouder en je dus zelf wel uitmaakt wat jij in je eigen huis doet en dat de ander daar dus even helemaal niets mee te maken heeft ben je dus NIET aan het co-ouderen.

Je hebt dan de zorg op een bepaalde manier verdeeld  maar bent niet gezamenlijk ouders, behalve vanuit de biologische hoek.

Jullie zijn dan opvoeders. Misschien. Soort van.

Besef ook heel goed dat een sporadisch mailtje of appje waarin je meedeelt wat jij gaat doen de komende tijd ook geen respectvolle, als ouders gezamenlijk overleggende communicatie is.

Jullie zijn dan twee personen die één, twee of meer kinderen op de wereld hebben gezet en dat was het dan wel.  Vanuit een bepaalde geschiedenis of beleefdheid wissel je wat informatie uit over de kinderen en vanuit een soort van sociale redelijkheid denk je dat je 'on speaking terms' bent, dat je het eens bent met elkaar over de algemene basisvoorwaarden van opvoeden en het dus best okee voor elkaar hebt zo na die scheiding.

Wat je daar ook van maakt, en wat je ook tegen jezelf zegt...dat is dus alles BEHALVE co-ouderschap.

Het heet dan eerder Parallel Parenting. En dat doe je bij een vechtscheiding. Dan heb je enkel over het hoognodige afspraken gemaakt, en wordt de opvoeding in beide huishoudens volledig autonoom uitgevoerd. Er is dan GEEN of nauwelijks communicatie tussen ouders. 

En het verschil is als dag en nacht.

Stellen die ECHT willen co-ouderen beseffen dat ze OUDERS zijn. En niet alleen een verwekker of drager van een kind. Ze beseffen dat je elkaar als partner niet meer zo fijn vindt, maar als ouder respecteert en waardeert. Dat er ontzettend veel van je gevraagd zal worden. Dat het gaat om een diepere, bewuste manier van wederzijdse communicatie. Deze stellen beseffen dat er ruimte en begrip moet zijn en blijven voor elkaar.

Sterker nog, het is mijn overtuiging dat als je tijdens je huwelijk al niet beiden bewuste en goed communicerende ouders bent geweest je dat na de scheiding ook niet 'opeens' zult worden, en je het co-ouderschap in die zin uit je hoofd moet zetten.

Slechts in schaarse  momenten lukt het de ouder die er tijdens het huwelijk al niet echt 'bij'  was om na de scheiding op te schalen naar volwaardig ouderschap. Als je elkaar niet op die plek ziet en wilt respecteren begin er dan niet aan. 

En waarom zou je co-ouderschap moeten willen? Omdat het zo 'hoort'? Omdat dat is wat 'we' doen tegenwoordig? Omdat 'hij dan ook eens wat voor zijn kinderen zal moeten doen, net zoals ik dat ook altijd heb gedaan'?

Wat zou dat je brengen denk je? En zou die houding positief op je kinderen uitwerken? Verdeel het op een manier die werkt.  Wees een ouder. 

Zoek naar volwassen oplossingen en gedraag je ook zo. Dan heb je de meeste kans om voor je kinderen een omgeving te creëren waarin zij open en onbevangen kunnen opgroeien, waar zij zien dat hun ouders als stel niet werkten, maar als ouders des te meer. Gun ze dat. Dat verdienen ze namelijk.

Dus...co-ouderschap kan heel logisch en vanzelfsprekend lijken vanuit je eigen gedachten. Maar ga er heel bewust mee om. Denk goed na over de motivatie om te willen co-ouderen.  Probeer te beseffen wat het nu echt betekent voor je, en voor je kinderen. Vraag jezelf eerlijk af hoe je naar je ex-partner kijkt. Als persoon die jou gekwetst heeft? Of als die persoon die jou gekwetst heeft maar ook echt een betrokken ouder is die zich wil inzetten voor de kinderen?

Co-ouderschap heeft een enorme impact op je kinderen en de manier waarop je je leven inricht. Het vraagt om weloverwogen beslissingen, en de flexibiliteit om die eens in de zoveel tijd te willen toetsen. Beslis en kies met wijsheid.

Wil je meer weten van omgangsregelingen en co-ouderschap, heb je vragen of opmerkingen, neem dan contact met me op.