hou me vast - laat me los

Soms geven mensen in relaties verwarrende boodschappen of signalen af. Ze duwen je emotioneel weg, maar voelen zich door jou afgewezen als je niet bij ze blijft.

Dat is een interessante paradox.

Waarbij ik me de volgende vraag stel: wil iemand die emotioneel afwijst eigenlijk niet emotioneel geaccepteerd worden?

Iemand die anderen emotioneel afwijst, kan dat doen uit een diepgewortelde angst om zelf afgewezen te worden. Door afstand te creëren, beschermen ze zichzelf tegen de pijn van mogelijke afwijzing. Tegelijkertijd kan diezelfde persoon ergens verlangen naar acceptatie, maar omdat ze zichzelf emotioneel afsluiten, maken ze het moeilijk voor anderen om die acceptatie te bieden.

Maar waarom is dat? Uit zelfbescherming of eerder met een gebrek aan vertrouwen in anderen?

Waarschijnlijk een combinatie van beide. Zelfbescherming en wantrouwen kunnen elkaar versterken: iemand die ooit emotioneel gekwetst is, kan zich afsluiten om zichzelf te beschermen, en dat afsluiten kan op zijn beurt het vertrouwen in anderen verminderen.

Als je vaak afwijzing hebt ervaren, kan het veiliger voelen om anderen op afstand te houden, zodat je die pijn niet opnieuw hoeft te voelen. Maar dat kan juist leiden tot een vicieuze cirkel waarin je nooit echt de kans krijgt om te ervaren dat acceptatie wél mogelijk is.

Voor de meeste mensen is het waarschijnlijk een onbewust mechanisme. Afwijzing – zowel het geven als ontvangen ervan – raakt diepgewortelde emoties en vaak ook oude pijn. Veel mensen ontwikkelen afweermechanismen zonder dat ze zich er echt bewust van zijn. Ze voelen misschien wel dat ze afstand nemen of anderen op een bepaalde manier afstoten, maar niet altijd waarom ze dat doen.

Anderen zijn er juist wel bewust van, maar kunnen het moeilijk vinden om hun patroon te doorbreken. Bijvoorbeeld als iemand denkt: "Ik stel me niet open, want mensen doen me toch alleen maar pijn." Dat besef is er, maar de angst om wéér gekwetst te worden houdt hen tegen om het anders te doen.

Je zou kunnen zeggen dat mensen die emotioneel afwijzen zelf ook lijden onder dat patroon?

Uit zo’n patroon komen is niet eenvoudig, omdat het vaak een diep ingesleten verdedigingsmechanisme is. Maar het is zeker mogelijk! Hier zijn een paar manieren om die vicieuze cirkel te doorbreken:

1) Bewustwording:

De eerste stap is herkennen dat je een patroon hebt van emotionele afwijzing. Vraag jezelf af:

• Wanneer neem ik afstand?

• Wat voel ik op dat moment?

• Waar ben ik bang voor?

Door die vragen te onderzoeken, kun je ontdekken welke onderliggende emoties of overtuigingen eraan ten grondslag liggen.

2) Kleine risico’s nemen

Je hoeft niet meteen al je muren neer te halen, maar je kunt kleine stapjes zetten in het toelaten van anderen. Bijvoorbeeld door:

• Iets persoonlijks te delen met iemand die je vertrouwt.

• Bewust open te blijven in een gesprek, in plaats van je reflexmatig terug te trekken.

• Een afwijzing niet meteen als een bevestiging van je angsten te zien, maar als een losstaande gebeurtenis.

3) Uit je comfortzone stappen

Je zal waarschijnlijk ongemak voelen als je je anders opstelt dan je gewend bent. Dat is normaal. Oefen met het verdragen van dat ongemak en herinner jezelf eraan dat het geen gevaar betekent.

4) Oude pijn verwerken

Veel van deze patronen ontstaan uit eerdere ervaringen. Als je vaak bent afgewezen of gekwetst, kan het helpen om daar bewust aandacht aan te besteden. Dat kan met zelfreflectie, schrijven of praten met iemand die je vertrouwt (zoals een coach of therapeut).

5) Gezonde verbindingen opzoeken

Dat klinkt makkelijker dan het lijkt, want hier zit vaak de crux. Een gezonde verbinding met iemand hebben vraagt om vertrouwen, en dat is nu juist wat er zo lastig is. Dat emotioneel vertrouwen geven aan aan ander.

Maar: Mensen die jou accepteren zoals je bent, kunnen een spiegel zijn voor een andere manier van omgaan met emoties. Als je positieve ervaringen opdoet in relaties waarin je niet wordt afgewezen, helpt dat om je beeld van jezelf en anderen bij te stellen.

Herkenbaar? Loop jij hier ook tegen aan en kun je wel wat hulp gebruiken? Neem dan contact met me op.